ಮಂಡೋದರಿ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ರಾವಣಾಸುರನ ಹೆಂಡತಿ. ಅವಳು ಮಹಾ ಪತಿವ್ರತೆ ,ಮಂಡೋದರಿಯು ವಿಶ್ವಕರ್ಮನ ಮಗನಾದ ಮಾಯಬ್ರಹ್ಮನ ಮಗಳು. ರಾವಣಾಸುರನು ಅವಳನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿ ಮದುವೆಯಾದನು.
ಇಂದ್ರಜಿತ್ತು ಅವಳಿಗೆ ಹುಟ್ಟಿರುವ ಮಗ ದೈವಾಂಶವಾದ ಮಂಡೋದರಿ ದೇವಕನ್ಯೆ ಹೇಮಾ ಮತ್ತು ಮಾಯಾಬ್ರಹ್ಮನ ಮಗಳು , ತಾಯಿ ಹೇಮಾ ಎಂಬ ದೇವಕನ್ಯೆ ಮಂಡೋದರಿಯು ತನ್ನ ತಂದೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಅಲೆದಾಡುವವೇಳೆ ರಾವಣ ಬೇಟೆಗೆ ಹೋದಾಗ ಅವಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ಅವಿವಾಹಿತನಾಗಿರುವುದರಿಂದ ರಾವಣನು ಮಂಡೋದರಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತಾನೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವನ ತಂದೆ ಮಯು ಮಂಡೋದರಿಯನ್ನು ರಾವಣನಿಗೆ ಮದುವೆ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟನು. ಅವಳು ತುಂಬಾ ಸೌಂದರ್ಯವತಿ ಕೇವಲ ಬಾಹ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಅಂತರಂಗದ ಸೌಂದರ್ಯವೂ ಹೌದು . ನೈತಿಕತೆ, ಸದಾಚಾರ ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವಳು. ಆಕೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ಲಾಘನೀಯ. ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪಾತ್ರಗಳು ಮಾನವೀಯತೆಯನ್ನು ಮರೆತು ವರ್ತಿಸಿದರೆ ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಪಾತ್ರಗಳು ದಾನವರಾದರೂ ಮಾನವೀಯತೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿವೆ. ಲಂಕಾದ ಅಧಿಪತಿ ರಾವಣನ ಈ ರಾಣಿ ಅಂತಹ ತತ್ವಗಳಿರುವ ಮಹಿಳೆ.
ಈಕೆಯ ನಾಮಸ್ಮರಣೆ ಮಾಡಿದರೆ ಎಷ್ಟೋ ಪಾಪಗಳು ತೊಲಗುತ್ತವೆ ಎನ್ನುತ್ತವೆ ಪುರಾಣಗಳು. ಮಂಡೋದರಿ ಮಹಾನ್ ಶಿಲ್ಪಿ ಮಾಯಾಬ್ರಮಯ್ಯನ ಮಗಳು. ಮಂಡೋದರಿ ಎಂದರೆ ಮಂಡನಂ ಯಸ್ಯಸ್ ಉದರ. ಇದರರ್ಥ ತೆಳುವಾದ ಸೊಂಟ. ಮಂಡೋದರಿ ಎಂದರೆ ಭೂಮಿಯಂತೆ ಹೊಟ್ಟೆಯುಳ್ಳವಳು. ಭೂಮಿಯಂತಹ ಗರ್ಭ ಎಂದರೆ ಫಲವತ್ತಾದ ಗರ್ಭ. ಮಂಡೋದರಿಯನ್ನು ಅಹಲ್ಯಾ, ತಾರಾ, ಸೀತೆ ಮತ್ತು ದ್ರೌಪದಿಯೊಂದಿಗೆ ಪಂಚ ಕನ್ಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಚಿತ್ರವೆಂದರೆ ಈ ಐವರು ಹೆಂಗಸರು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿಯರ ಜೋತೆ ಯಾವುದೋ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರು ಮಂಡೋದರಿ ಅಸುರನ ಹೆಂಡತಿ ಎಂದು ಮಾತ್ರ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಗೊತ್ತು .
ಮಂಡೋದರಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ಐತಿಹ್ಯಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು, ಮಂಡೋದರಿಗೆ ಹುಟ್ಟುವ ಹೆಣ್ಣು ಮಗು ತನ್ನ ಗಂಡನ ಪ್ರಾಣಕ್ಕೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿಯು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಒಂದು ದಿನ ಅವಳು ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಅಂದುಕೊಂಡು ರಕ್ತವನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಾಳೆ ಆ ರಕ್ತವು ರಾವಣನಿಂದ ಕೊಂದ ಋಷಿಗಳಿದು. ಅದರಿಂದಾಗಿ ಅವಳು ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಮಗುವಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿ ತಿಳಿದ ಗಂಡ ತನ್ನ ಮಗುವನ್ನು ಬದುಕಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವಳನ್ನು ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಎಸೆಯುತ್ತಾಳೆ ಸಮುದ್ರದೇವ ಭೂದೇವಿಗೆ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾನೆ. ಭೂದೇವಿ ಅದನ್ನು ಜನಕನಿಗೆ ಕೊಡುತ್ತಾಳೆ. ಆ ಮಗುವೇ ಸೀತೆ ರಾವಣನು ಸೀತೆಯನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿ ಲಂಕೆಗೆ ಕರೆತಂದಾಗ, ಮಂಡೋದರಿಗೆ ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ರಾವಣನ ಅವಧಿ ಮುಗಿದಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ.
ಈ ವರ್ಷ ಜನವರಿ 14 ಅಥವಾ 15 ರಂದು ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಯಾವಾಗ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ..? ಒಳ್ಳೆಯ ಸಮಯ, ಪೂಜಾ ವಿಧಾನ.!
