Sankrant:
ಸೂರ್ಯನು ಮೇಷಾದಿ ದ್ವಾದಶ ರಾಶಿಗಳಿಂದ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಪೂರ್ವ ರಾಶಿಯಿಂದ ಉತ್ತರ ರಾಶಿಯೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದನ್ನು ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ . ರೈತರು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿದಿರುವ ಬೆಳೆಗಳು ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೈಗೆ ಬರುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ರೈತರ ಹಬ್ಬ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.ಸಂಕ್ರಾಂತಿ..ಹಬ್ಬ ಎಂದಾಕ್ಷಣ ಮೊದಲು ನೆನಪಾಗುವುದು ಗ್ರಾಮೀಣ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಹೈನುಗಾರಿಕೆ. ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ವಿವಿಧ ಉದ್ಯೋಗಗಳ ಮೇಲೆ ವಲಸೆ ಬಂದವರೆಲ್ಲರೂ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಊರುಗಳಿಗೆ ತಲುಪುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೂರೂ ದಿನ ಯಾವರೀತಿಯಾಗಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬೋದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ ಬನ್ನಿ .
ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೊದಲನೇ ದಿನ ಯಾವ ರೀತಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ :
ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೊದಲದಿನ ದಿನ ಭೋಗಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆ ದಿನ ಮುಂಜಾನೆ ಚಳಿಯನ್ನು ಓಡಿಸಲು ಅವರವರ ಮನೆಯ ಮುಂದೆ ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ ಆ ಬೆಂಕಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹಳೆಯ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟು ಹೊಸ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಲು ಅವರು ಅಗ್ನಿ ದೇವರನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಅವರ ಮನೆಯ ಹಳೆಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಆ ಬೆಂಕಿಯಲ್ಲಿ ಸುಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಮನೆ ಮುಂದೆ ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ರಂಗೋಲಿ, ಹೂಮಾಲೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ಬೋಗಿ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹಾಕುವ ಆಚಾರವೂ ಇದೆ .
ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಎರಡನೇ ದಿನ:
ಈ ದಿನವೂ ಕೂಡ ಮನೆಯ ಮುಂದೆ ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ರಂಗೋಲಿ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ ,ಆ ರಂಗೋಲಿಯನ್ನು ಬಗ್ಗೆಬಗ್ಗೆಯ ಹೂಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿ ಗೊಬ್ಬೆಮ್ಮನ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ.ವಿವಿಧ ಬಗ್ಗೆಯ ತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಸೂರ್ಯ ದೇವರಿಗೆ ಪ್ರಸಾದವಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಸುಂದರಿವಾಗಿ ಅಲಂಕರಿಸಿದ ಎತ್ತುಗಳನ್ನು ,ಮನೆಮನೆಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಡೋಲು ಮತ್ತು ಸನ್ನಾಯಿ ರಾಗ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅರಿಲೋ ರಂಗ ಹರಿ ಎಂದು ಕಂಚಿನ ಗೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಗಲ್ಲುಗಲ್ಲು ಎಂದು ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಿ ಚಿರತೆಯ ಬೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ,ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ರಾಗಿಯ ಅಕ್ಷಯಪಾತ್ರೆಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಹರಿದಾಸು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷರಾಗುತ್ತಾರೆ .
ಮೂರನೇ ದಿನ ಕನುಮ:
ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬದ ಕೊನೆಯ ದಿನವನ್ನು ಕನುಮ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ವಿವಿಧರೀತಿಯ ಹಿಟ್ಟಿನ ಬಗ್ಗೆಬಗ್ಗೆಯ ಅಡುಗೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಬಂದು ಮಿತ್ರರೊಂದಿಗೆ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ ,ಈ ಹಬ್ಬದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಳಿಯ ಪಂದ್ಯಗಳು ನಡೆಯುವ ಆಚಾರವಿದೆ.
ಹಾಗಾದರೆ ಸಂಕ್ರಾಂತಿದಿನ ಹೇಗೆ ಪೂಜೆ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ ..
ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಶುಭ ದಿನದಂದು ದಾನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಜನ್ಮಜನ್ಮಾಂತರದ ದಾರಿದ್ರ್ಯ ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು ಮಹಿಳೆಯರು ಹೂವು, ಅರಿಶಿನ, ಕುಂಕುಮ, ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದರೆ ಸಕಲ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯರು ಹೇಳುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ ,ಮಹಾರಾಣಿಯಂತೆ ಮುಂದೆ ಭೋಗಿ , ಹಿಂದೆ ಕನುಮಹಬ್ಬವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬರುತ್ತದೆ ಚಳಿಯ ಮದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಬರುತ್ತದೆ .ಈ ದಿನ ಪೂರ್ವಜರನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ ಅವರ ಆಶೀರ್ವಾದದಿಂದ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಪುರೋಹಿತರು.
ಆದ್ದರಿಂದ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನ ಸೂರ್ಯೋದಯಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಎದ್ದು ಮನೆಯ ದೇವರ ಕೋಣೆ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಹೊಸ್ತಿಲಿಗೆ ಅರಿಶಿನ, ಕುಂಕುಮ, ಹಚ್ಚಿ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನ ತೋರಣಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ನಂತರ ಪೂಜಾ ಮಂದಿರವನ್ನು ರಂಗೋಲಿಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಬೇಕು. ಮುಂಜಾನೆಯೇ ಹರಿದಾಸು ಹರಿನಾಮ ಸಂಕೀರ್ತನೆಗಳು ,ಜಂಗಾಪು ದೇವರುಗಳು, ಬುಡಬುಕ್ಕಲ ದೊರೆಗಳು, ಪಾಂಬಲವಂಡಗಳು, ಬೈನಾಯುಡುಗಳು, ಎತ್ತುಗಳು ಮನೆ ಮನೆಗೆ ತಿರುಗುತ್ತಾರೆ,ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಮನೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಗೆ ಏಳು ಜನ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಪುಣ್ಯಲೋಕ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಅನುಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಕೆಲವು ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಗೊಬ್ಬಿಗೌರಿ ವ್ರತವೂ ಒಂದು. ಈ ವ್ರತವು ಭೋಗಿಯಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು, ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಳಿಯಂದಿರನ್ನು ಅವರವರ ಮನೆಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿ, ಹೊಸ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟು, ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದರೆ ಏಳು ಜನ್ಮಗಳ ಪಾಪಗಳು ದೂರವಾಗುತ್ತದೆ..!
ನಟರಾಜಸ್ವಾಮಿ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇಡಬಹುದೇ..? ಯಾವ ಮೂರ್ತಿಗಳ ಪೂಜೆ ನಿಷಿದ್ಧ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ..!