ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬ ಎಂದರೆ ಹೊಸ ಬೆಳಕು. ಹಬ್ಬ ಬರುವುದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನವೇ ಬೀದಿ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಗಾಳಿಪಟ ಹಾಕಿ ಮನರಂಜನೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದರೆ ಸೂರ್ಯ ಧನು ರಾಶಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಮಕರ ರಾಶಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ .
ಇದಲ್ಲದೆ, ಭಾರತವು ಹಬ್ಬಗಳ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಹೆಸರಿನ ಹಬ್ಬಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಈ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ ಭಗವಂತ ಧನು ರಾಶಿ ಬಿಟ್ಟು ಮಕರ ರಾಶಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬ ಬಹುತೇಕ ಜನವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸೂರ್ಯನು ಸತತ 12 ಚಿಹ್ನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಚಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಅನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನು ಮಕರ ರಾಶಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ದಿನವನ್ನು ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಈ ದಿನದಂದು ಭಗೀರಥನು ಗಂಗೆಯನ್ನು ಭೂಮಿಗೆ ತಂದು ಸಾಗರಗಳ ಶಾಪವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದನು ಎಂದು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಪುಣ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಎಳ್ಳು, ಬೆಲ್ಲ, ಕಬ್ಬು, ಶೇಂಗಾ, ಎಳ್ಳು ಲಡ್ಡು, ಅಕ್ಕಿ, ತರಕಾರಿ, ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವೂ ಇದೆ.
ಆದರೆ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪದ್ಧತಿ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಜನರಿದ್ದಾರೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ ಆಯಾ ಜನರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದೇ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ, ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ವಿವಿಧ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಜನರು ವಿಭಿನ್ನ ಹೆಸರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಲೋಹ್ರಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮಾಘಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈಗ ಈ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಜನವರಿ 14 ರಂದು ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ .
ಮಾಘಿ ಆಚರಣೆ (ಮಘಿ):
ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಮಾಘಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪೂರ್ವ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಖಿಚಡಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ತಿನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಖಿಚಡಿ ಹಬ್ಬ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಗೋರಖ್‌ಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಗೋರಖನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಕಿಚಡಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಮಾಘಿ ದಿನದಿಂದ ಪ್ರಯಾಗರಾಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾಘ ಮೇಳ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
ಪುಷ್ಯ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ:
ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಪುಷ್ಯ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪುಷ್ಯ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನು ಮಕರ ರಾಶಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಪುಷ್ಯ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪುಷ್ಯ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನ ಸ್ನಾನದ ನಂತರ ಕಪ್ಪು ಎಳ್ಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಬರುವ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಗಂಗಾನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು ಕೆಲವು ಬಂಗಾಳಿಗಳ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು ಜನರು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಲು ಗಂಗಾ ನದಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.
ಉತ್ತರಾಯಣ ಹಬ್ಬ (ಉತ್ತರಾಯಣ):
ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಉತ್ತರಾಯಣ ಹಬ್ಬ ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗುಜರಾತಿಗಳು ಗಾಳಿಪಟ ಹಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಜನರು ಗುಜರಾತ್‌ಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಗುಜರಾತಿಗಳು ಉತ್ತರಾಯಣದಂದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವುದು ಆಚಾರವಾಗಿದೆ .
ಮಕರ ಸಂಕ್ರಮಣ (ಮಕರ ಸಂಕ್ರಮಣ):
ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಮಣ ಎಂದು ಆಚರಿಸುವ ಈ ಹಬ್ಬದಂದು ಕನ್ನಡಿಗರು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ದಾನ ಮಾಡುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಸೂರ್ಯನು ಒಂದು ರಾಶಿಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ರಾಶಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಸಂಕ್ರಮಣದ ಅವಧಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಅದನ್ನು ಸಂಕ್ರಮಣ ಅಥವಾ ರಾವಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬಿಹು:
ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಬಿಹುವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಜನರು ಹೊಸ ಸುಗ್ಗಿಯನ್ನು ಧಾನ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಸಾಮಿಗಳು ಹಲವು ಬಗೆಯ ಖಾದ್ಯಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಪೊಂಗಲ್:
ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂತೆ ಪೊಂಗಲ್ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಮಿಳರು ಈ ದಿನ ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಖೀರ್ ಅಥವಾ ಪೊಂಗಲ್ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಭೋಗಿ, ಸಂಕ್ರಾಂತಿ, ಕನುಮ:
ಆಂಧ್ರ ಮತ್ತು ತೆಲಂಗಾಣದಲ್ಲಿ ಭೋಗಿ, ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಕನುಮವನ್ನು ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತೆಲುಗು ಜನರು ವಿವಿಧ ಪೇಸ್ಟ್ರಿಗಳು, ಹೊಸ ವಧುಗಳು ಮತ್ತು ವರಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಸ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಈ ಹಬ್ಬದಂದು ತೆಲುಗಿನವರು ತಮ್ಮ ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೂ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ದಿನದಂದು ನಡೆಯುವ ದನಗಳ ಓಟ, ಕೋಳಿ ಓಟಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ.
ಲೋಹ್ರಿ:
ಪಂಜಾಬ್, ದೆಹಲಿ, ಹರಿಯಾಣ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಒಂದು ದಿನ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಲೋಹ್ರಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಸುಗ್ಗಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
